Op woensdag 6 april 2016 gaat Nederland naar de stembus: tijdens een referendum over het associatieverdrag tussen de Europese Unie en Oekraïne mogen wij onze stem uitbrengen. Door het associatieverdrag kan Oekraïne producten makkelijker en goedkoper aan Europa verkopen. EU-landen zijn verplicht om Oekraïense goederen binnen te laten zonder importheffing.
Oekraïne lapt structureel mensenrechten, dierenwelzijn- en milieuregels aan zijn laars bij de productie van die goederen. Europa maakt zich dus mede schuldig aan het schenden van mensen- en dierenrechten door Oekraïense producten, zoals legbatterij-eieren en plofkippen, toe te laten. Daarnaast vormt de import van Oekraïense producten oneerlijke concurrentie voor Europese producenten die zich wél aan de regels houden.
De Nicolaas G. Pierson Foundation vindt het onacceptabel om producten te accepteren die zonder respect voor mensenrechten, dierenwelzijn en milieu zijn geproduceerd en zegt NEE tegen het associatieverdrag met Oekraïne.
Megastallen en dierenleed
Legbatterijen zijn verboden in de Europese Unie en ook de productie van vleeskippen is aan regels gebonden. In Oekraïne gelden echter andere regels; Megapluimveebedrijf Avangardco houdt er 27 miljoen legkippen onder omstandigheden die bij ons verboden zijn: in legbatterijen. En de grootste kippenproducent in Oekraïne, Myronivsky Hliboproduct (MHP), slacht jaarlijks zo’n 332 miljoen (plof)kippen. Deze plofkippengigant staat op het punt zijn productie met 70% te verhogen. En dat komt mede door het associatieverdrag met de EU.
MHP krijgt ruim baan van de Oekraïense overheid en exporteert – door het associatieverdrag – tegen extra gunstige voorwaarden naar Nederland en de rest van Europa. Bovendien profiteert MHP van een half miljard aan leningen van internationale ontwikkelingsbanken. Ook Nederlandse banken en bedrijven zoals ING en Rabobank steunen dit soort kippenfabrieken in Oekraïne, met maar liefst 170 miljoen euro.
Europa stuurt met dit associatieverdrag aan op intensivering en schaalvergroting van de Oekraïense landbouw. Niet-duurzame productiemethoden en meer macht voor grote multinationals als Monsanto zullen het gevolg zijn. Dieren, consumenten en kleinschalige agrariërs in zowel Europa als Oekraïne worden daarvan de dupe.
Nu al ervaren Oekraïense bewoners in de omgeving van MHP en andere bio-industrie steeds meer overlast van stank en zwaar verkeer. Nu al worden boeren onder druk gezet om hun land te verpachten of te verkopen aan massaproducenten.
Productie van kippenvlees en eieren zal steeds meer verschuiven naar het goedkopere, grootschaligere, maar veel dieronvriendelijkere Oekraïne. Consumenten in Europa worden zo getrakteerd op een bord vol dierenleed zonder dat ze er zelf weet van hebben: de herkomst hoeft op veel producten namelijk niet vermeld te worden.
Voorstanders van het associatieverdrag beweren dat het verdrag het dierenwelzijn in Oekraïne zal verbeteren. Het verdrag schrijft namelijk voor dat Oekraïne een strategie moet voorleggen Dierenwelzijn om “sanitaire en fytosanitaire (SPS) wetgeving, met inbegrip van dierenwelzijn, geleidelijk aan te passen aan die van de EU”. Oekraïne denkt daar zelf echter anders over. De Oekraïense Minister van Landbouw, Pavlenko, verklaarde in een op 9 maart 2015 gepubliceerd interview met ‘Boerderij’ dat EU-eisen omtrent dierenwelzijn “nu niet aan de orde zijn” en dat ze “meer serieuze vraagstukken hebben”.
De Tweede Kamer heeft op 22 september 2015 een motie van Marianne Thieme en Esther Ouwehand van de Partij voor de Dieren aangenomen, die de regering verzoekt tegen de financiering van megastallen in Oekraïne ter waarde van 85 miljoen euro Europees belastinggeld te stemmen tijdens de behandeling van Europese Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling (EBRD).
Op 6 april hebben ook de burgers van Nederland de kans om NEE te zeggen tegen verdere intensivering van de Oekraïnse bio-industrie.
Meer lezen:
Ontwikkelingsgeld naar Oekraïense plofkip
Met de vrijhandel komt ook de Oekraïense plofkip
Rapport NGPF: Nederlandse financiering van megastallen in het buitenland
Motie PvdD aangenomen in Tweede Kamer: geen leningen aan megastallen in de Oekraïne
Geen belastinggeld naar megastal Oekraïne
Interview met Oekraïense minister Pavlenko: dierenwelzijn nu geen vraagstuk
Vragen Anja Hazekamp over ‘dierenwelzijn non-issue voor Oekraine’
Kinderarbeid
Volgens onderzoek van de United States Department of Labor (2014) is in Oekraïne één op de twintig kinderen tussen 5 en 14 jaar betrokken bij kinderarbeid in met name de agrarische sector en de mijnbouw.
Tot voor kort waarschuwde de rijksoverheid Nederlandse ondernemers die activiteiten in of met Oekraïne willen ontplooien hiertegen. Op de website van Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, RVO.nl, stond: “vooral als u in de agrarische sector of in de bouw onderneemt, is de kans aanmerkelijk dat een productiebedrijf of onderaannemer gebruik maakt van kinderarbeid." Deze waarschuwing is recentelijk van deze website verwijderd. Dit was aanleiding voor Marianne Thieme van de Partij voor de Dieren om hierover Kamervragen te stellen.
Meer lezen:
Kamervragen Marianne Thieme over de voorlichting aan Nederlandse ondernemers over problemen met kinderarbeid in Oekraïne
Rapport Amerikaanse Department of Labor over kinderarbeid in Oekraïne
Corruptie
Oekraïne is volgens een onderzoek van Transparency International het meest corrupte land van het Europese Continent en staat op plaats 130 van meeste corrupte landen ter wereld. Een handelsverdrag met Oekraïne lost corruptie niet op, maar de corruptie tast de eerlijke handel aan. Corrupte ondernemers zullen met zo’n verdrag toegang krijgen tot onze markt.
Meer lezen:
Transparency International: ‘Een jaar na Maidan is Oekraïne nog steeds het meest corrupte land in Europa’
Rapport van Transparency International over corruptie in Oekraïne
Gentech
1,6 miljoen hectare aan Oekraïense landbouwgrond is in handen van grote multinationals, waaronder Monsanto. Kleinere boeren maken hier geen schijn van kans om hun producten voor een eerlijke prijs op de markt te brengen. Europa staat ook steeds meer onder druk van ondernemingen zoals Monsanto, om giftige bestrijdingsmiddelen op grote schaal toe te staan. Oekraïne doet dat al op grote schaal en vormt zo een springplank voor Monsanto naar de rest van Europa.
Meer lezen:
Opinieartikel Marianne Thieme en Anja Hazekamp op Joop.nl
Bijdrage Anja Hazekamp plenaire vergadering over het associatieverdrag met Oekraïne
Kamervragen Marianne Thieme aan Minister Koenders over associatieverdrag Oekraïne
Vier redenen om TEGEN Oekraïne te stemmen woensdag 6 april
©Nicolaas G. Pierson Foundation
